ประวัติโรงเรียน
โรงเรียนนิคมวิทยา จึงได้ถือกำเนิดขึ้นเป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาประจำตำบล สังกัดกองการศึกษากรมสามัญศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่ หมู่ที่ 2 ตำบลมาบข่า (ปัจจุบันคือ ต.นิคมพัฒนา) อำเภอ บ้านค่าย (ปัจจุบันคืออำเภอนิคมพัฒนา) จังหวัดระยอง โดยรับนักเรียนแบบสหศึกษา ในระดับชั้น มัธยมศึกษาตอนต้น ได้ทำการเปิดสอน เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2520 จำนวน 2 ห้องเรียน มีนักเรียนชาย 38 คน นักเรียนหญิง 32 คน รวมทั้งหมด 70 คน โดยได้อาศัยอาคารเรียนของโรงเรียนนิคมฯ 1เป็นการชั่วคราวและทางจังหวัด ได้แต่งตั้ง นายเสกล แสงพงษ์ชัย ผู้ช่วยอาจารย์ใหญ่โรงเรียนบ้านค่ายให้มาปฏิบัติหน้าที่ ครูใหญ่โรงเรียนนิคมวิทยา
ต่อมา คุณสินธุ์ คุณประไพ กุลศิริ ผู้จัดการร้านเลิศสิน เจ้าของและผู้จัดการบริษัทเพียรเกียรติและบริษัทเพียรเกียรติอุตสาหกรรม จำกัด ได้บริจาคเงินจำนวน 250,000 บาท (สองแสนห้าหมื่นบาท ถ้วน) สร้างอาคารหลังแรกคือ อาคารเพียรเกียรติ ซึ่งมีขนาดกว้าง 8 เมตร ยาว 72 เมตร จำนวน 9 ห้องเรียน และได้บริจาคเงิน 35,558 บาท (สามหมื่นห้าพันห้าร้อยห้าสิบแปดบาทถ้วน) เพื่อทำการติดตั้งไฟฟ้า จากที่ทำการนิคมสร้างตนเอง จังหวัดระยอง มายังโรงเรียน ทางโรงเรียนจึงได้ย้ายจากโรงเรียนนิคมฯ 1 มาทำการสอนที่อาคารเพียรเกียรติ เมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ.2521 ซึ่งเป็นอาคารเรียนหลังแรกของโรงเรียนนิคมวิทยา
ปี พ.ศ. 2521 กรมสามัญศึกษา ได้ให้งบประมาณก่อสร้างอาคารชั่วคราว จำนวน 2 ห้องเรียนเป็นเงิน 60,000 บาท (หกหมื่นบาทถ้วน) และในปีเดียวกัน ได้รับเพิ่มเติมอาคารชั่วคราวอีก 6 ห้องเรียนทำให้นักเรียนมีที่เรียนอย่างเพียงพอ
ปี พ.ศ.2523 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 106 ต. หนึ่งหลังจำนวน 7 ห้องเรียนในวงเงิน 1,200,000 บาท (หนึ่งล้านสองแสนบาทถ้วน) ปีงบประมาณ 2523 ได้รับเงินงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 216 ต. ครึ่งหลังในราคา 1,850,000 บาท (หนึ่งล้านแปดแสนห้าหมื่นบาทถ้วน) และได้รับงบประมาณก่อสร้างโรงฝึกงานมาตรฐาน อีก 1 หลัง ในราคา 260,000 บาท (สองแสนหกหมื่นบาทถ้วน)
ปี พ.ศ.2525 กรมชลประทาน ได้ดำเนินการก่อสร้างอ่างเก็บน้ำแบบฝายน้ำลัน ตามโครงการพระราชดำริ ในเนื้อที่ติดกับโรงเรียนนิคมวิทยา ซึ่งทำให้โรงเรียนสามารถใช้น้ำจากฝ่ายมาทำการเกษตรได้เป็นอย่างดี และในปีเดียวกันนี้ กระทรวงมหาดไทย โดยโครงการสร้างงานในชนบท (กสช.) ได้ก่อสร้างประปาและต่อเติมสนามบาสเก็ตบอล ให้แก่โรงเรียนเป็นผลสำเร็จ และทางโรงเรียนได้รับรางวัลระราชทาน โรงเรียนดีเด่นระดับมัธยมศึกษา ขนาดเล็ก ประจำเขตการศึกษา 12 ในปีการศึกษา 2525 นี้อีกด้วย
ปี พ.ศ.2527 สำนักงานโครงการพิเศษ กรมสามัญศึกษา ได้คัดเลือกโรงเรียนให้เข้าโครงการ มัธยมเพื่อพัฒนาชนบท (มพช.) ได้อนุมัติเงิน 4,000,000 บาทเศษ ให้โรงเรียนต่อเดิมอาคารเรียนแบบ 216 ต. ให้เสร็จสมบูรณ์ ก่อสร้างโรงฝึกงานเพิ่มอีก 2 หลัง จัดทำห้องสมุด ห้องวิทยาศาสตร์ ห้องศิลปะฯลฯ ปรับปรุง บริเวณสถานที่ ถนน ระบบไฟฟ้า น้ำประปา
ปี พ.ศ.2533 ได้รับงบประมาณหมวดค่าที่ดินและสิ่งก่อสร้างจากงบพัฒนาชุมชนของ ส.ส. (อัยการ) สมศักดิ์ ชาญด้วยกิจ สร้างหอประชุม เป็นเงิน 1,600,000 บาท (หนึ่งล้านหกแสนบาทถ้วน)และงบประมาณจาก กรมสามัญศึกษา สร้างห้องน้ำ ห้องส้วม 1 หลัง
ปี พ.ศ.2539 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 318 ล/พิเศษ หรืออาคาร 2 ในปัจจุบันเป็นอาคารเรียน 4 ชั้น ใต้ถุนโล่ง เป็นเงิน 10,503,288 บาท
ปี พ.ศ.2552 อบจ.จังหวัดระยอง ได้ก่อสร้างอาคารเรียนแบบ สปช.2/28 หรืออาคาร 4 เป็นเงิน 8,841,000 บาท
ปี พ.ศ.2561 ได้รับงบประมาณก่อสร้างอาคารเรียนแบบ 212ล/57-ก หรืออาคาร 5 เป็นเงิน 14,977,000 บาท
ปัจจุบันโรงเรียนนิคมวิทยามีการพัฒนาด้านบุคลากร วัสดุ ครุภัณฑ์ อาคารสถานที่ และการจัดการศึกษา มีความพร้อมให้บริการทางการศึกษาแก่ผู้เรียนอย่างเต็มที่
สภาพชุมชนโดยรอบ
1. อาชีพหลักของชุมชน คือ เกษตรกร พนักงานบริษัท ค้าขาย และรับจ้าง
2. ศาสนาที่ผู้ปกครองส่วนใหญ่นับถือ คือ ศาสนาพุทธ
3. อาชีพหลักของผู้ปกครองส่วนใหญ่ คือ รับจ้าง
4. ผลผลิตหลักทางการเกษตร คือ สับปะรด ยางพารา และมันสำปะหลัง
5. มีสถานศึกษาในระบบ จำนวน 13 แห่ง และสถานศึกษานอกระบบ จำนวน 1 แห่ง
6. มีโรงพยาบาล 1 แห่ง โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล 1 แห่ง สถานีตำรวจ 1 แห่ง อยู่ใกล้เคียงกับโรงเรียนนิคมสร้างตนเอง จังหวัดระยอง 1 วิทยาลัยเทคนิคบ้านค่าย และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ วิทยาเขตระยอง